Spermatik kordondaki toplardamarların genişleyip kıvnmlaşmasıyla varise dönüşmeleri durumuna ‘Varikosel’ denir. Genellikle 20-30 yaşlarında ve bekarlarda ortaya çıkmaktadır. Skrotum derisinde, kıvrımlı varisleşmiş damarlar görülür. Çoğu vakada herhangi bir yakınma ortaya çıkmaz. Bazı vakalarda ise ağrı gelişebilir. Gerektiğinde ameliyatla varisler çıkartılabilir. Varikoselin kısırlık nedenleri arasında Önemli yeri vardır.

Spermatik toplardamarlann (ersuyu kordonu toplardamarlaıının) genişleme­siyle ortaya çıkar. Başka hastalıklara bağlı olarak toplardamarlarda yukarıya doğru kan akımının engellendiği ve özellikle sol böbrekte tümörün yol açtı­ğı semptomatik (belirtisel) varikoselden farklıdır. Hastalık hemen her zaman sol tarafta görülür. Bacaklarda görülen va­rislerde olduğu gibi, toplardamar doku­sundaki hatalı oluşumun ardından orta­ya çıkar.

Hastalık genellikle pleksus pampiniformisin (ersuyu kordonu top­lardamar ağı) Ön grubuna yerleşir. Daha çok sol tarafta görülmesinin nedeni, bu taraftaki spermatik toplardamarın sağ taraftakinden farklı olarak doğrudan böbrek toplardamarına ağızlaşmasıdır. Burada herhangi bir kapakçık sistemi bulunmamaktadır. Kendi başına ağır bir hastalık olmayan varikosel, daha çok genç erkeklerde görülür ve ayakta dura­rak iş yapan kimselerin karşılaştığı bir meslek hastalığı niteliğini taşır.

Hareket edildiğinde ağrı ve ağırlık duyulur, ha­reketlerde zorlanma meydana gelir.Varikosel, tanısı kolay konabilen bir hastalıktır. Hasta ayakta dururken, er-bezi torbasının (skrotum) elle yoklan­ması sırasında yumuşak kıvamda, es­nek ve ağrısız toplardamar paketleri ele gelir. Hasta yatar duruma geldiğinde bu bulgular azalır. Söz konusu paketler ço­ğunlukla skrotumun yüzeyel toplarda­marlarının varisleriyle birlikte bulunur. Tabloya ağrı, ağırlık hissi, hareketlerde zorlanma gibi işlevsel belirtiler eşlik eder.Hastalığın gidişi değişkenlik göste­rir.

Bazı olgularda hastalık çok hızlı bi­çimde kötüleşir. Bazı durumlarda ise daha başlangıç döneminde iyi gidişli-dir. Hastalığın gidişme ve hastanın mesleğine göre uygun bir tedavi planı oluşturulur.Varikoselin ilerlemeyen olgularında suspansuvarla (aşıcı bağ) erbezi torba­sının yukarı kaldırılması yeterli olabil­mektedir. Öbür olgularda ise cerrahi gi­rişim önerilir. Özellikle sperm sayısının ve hareketinin olumsuz etkilendiği ol­gularda cerrahi girişim kesinlikle gerek­lidir. Aksi durumda kısırlık görülebilir. Erbezinde önemli ölçüde hasar ortaya Çıktıktan sonra cerrahi girişimin yaran olmaz. Bu nedenle erken cerrahi girişim önerilir.